Ο λαϊκός ζωγράφος του Απόκουρου Περικλής Πιτσογιάννης

Συνέντευξη με τον ζωγράφο Περικλή Πιτσογιάννη

Ν. Αν. Μαραγιάννης

Ο ζωγράφος Περικλής Πιτσογιάννης, βραβευμένος από την UNESCO στην τέχνη δέχτηκε να απαντήσει στις ερωτήσεις μας γενικότερα για την εικαστική του διαδρομή.

Γεννήθηκε στον Ταξιάρχη, Θέρμου είναι παντρεμένος έχει δύο κόρες, εκπαιδευτικοί της  δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και ένα εγγόνι. Ο ρόλος για τον οποίο είναι πιο πολύ περήφανος απ’ όλα είναι αυτός του πατέρα και του παππού!

Δραστήριο μέλος της τοπικής κοινωνίας του Ταξιάρχη αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Είναι ο ιδρυτής του συλλόγου Ταξιαρχωτών όπου διατέλεσε και ο πρώτος πρόεδρός του.

Ως ενεργός πολίτης, δραστηριοποιείται σε πολιτικούς, πολιτιστικούς, ή και άλλους συλλόγους, έτσι ώστε να μπορεί να ενημερώνεται διαρκώς για το τι συμβαίνει στην κοινωνία που ζει, χωρίς να μένει στάσιμος και αδρανής.

Παράλληλα με το βιοποριστικό του επάγγελμα παρακολούθησε μαθήματα ζωγραφικής στον καθηγητή και ζωγράφο Κώστα Ρωμανό.

ΝΜ-Τον ρώτησα λοιπόν – οι γνώσεις μου στα εικαστικά είναι φτωχές έως επικίνδυνες – τι είναι ζωγραφική και τι σημαίνει λαϊκός ζωγράφος.

ΠΠ-Η ζωγραφική μου είπε, ανήκει στις καλές τέχνες και είναι η δημιουργία, μέσω προσωπικής εργασίας, μιας πραγματικής ή φανταστικής εικόνας, με την βοήθεια φυσικών μέσων.

-Ο κόσμος είναι όμορφος μόνο όταν έχει χρώμα. Αυτό ακριβώς κάνει ένας ζωγράφος, αποτυπώνει την ομορφιά του κόσμου πάνω στον καμβά του.

-Και ο κόσμος είναι όμορφος όχι μόνο όταν είναι χαρούμενος, αλλά ακόμα και όταν είναι θλιμμένος, όταν είναι προβληματισμένος. Ακόμα και όταν δεν μπορείς να τον ερμηνεύσεις.

ΝΜ-Μου έχουν πει να μην ρωτάω ποτέ έναν ζωγράφο τι ακριβώς θέλει να εκφράσει με τα έργα του. Αλλά μπαίνω στον πειρασμό να τον ρωτήσω, με την ελπίδα να έχω ήπια αντιμετώπιση.

ΠΠ-Τα έργα των καλλιτεχνών μπορούν να ερμηνεύονται με όποιον τρόπο τα αντιλαμβάνεται ο καθένας.

-Τώρα το τι σημαίνει λαϊκός ζωγράφος˙ είναι η έλλειψη της ακαδημαϊκής καλλιτεχνικής εκπαίδευσης και γνώσης. Δηλαδή στην ακρίβεια του σχεδίου, στην πολυπλοκότητα της σύνθεσης και των «υψηλών» νοημάτων, που συναντάμε σε άλλα είδη της έντεχνης ζωγραφικής.

-Η λαϊκή ζωγραφική αναφέρεται σε έργα περασμένων εποχών που έχουν άμεση σχέση με την παράδοση. Στους μύθους και τους λαϊκούς θρύλους, την ιστορία και τη θρησκευτική παράδοση, τα λαϊκά ήθη και έθιμα, την ύπαιθρο και τους ανθρώπους της.

-Στα προσφιλή θέματα της λαϊκής ζωγραφικής συγκαταλέγονται επίσης εικόνες από διάφορα υπό εξαφάνιση επαγγέλματα.

ΝΜ–Ας έρθουμε τώρα στη προσωπική σου πορεία τόσο στον καλλιτεχνικό αλλά και στο βιοποριστικό κομμάτι της ζωής σου. Πότε και πώς εκδηλώθηκε το ταλέντο σου στη ζωγραφική. Ποιοι ήταν οι λόγοι που σου έδωσαν ώθηση να ασχοληθείς με τη ζωγραφική.

ΠΠ-Η ζωγραφική για εμένα είναι τρόπος έκφρασης συναισθημάτων. Άλλοι άνθρωποι εκφράζουν τα συναισθήματά τους με λόγια.

-Στην ζωγραφική με έσπρωξε η ανάγκη να εκφράσω την φαντασία μου και τα συναισθήματά μου». Από πολύ μικρό παιδί θυμάμαι τον εαυτό μου σε κάθε ευκαιρία που μου δινόταν, να μουτζουρώνω, να σχεδιάζω, να ζωγραφίζω και να δημιουργώ εικόνες.

-Με τα χρώματα πάνω στον καμβά αποτυπώνω τα συναισθήματά μου, όποια και αν είναι αυτά. Τα χρώματα εκφράζουν τη διάθεσή μου, με πρωταρχική θέση στη ζωή μου το κόκκινο γιατί είναι για εμένα το χρώμα της αισιοδοξίας.

-Κάθε πίνακας, κάθε έργο είναι αποτέλεσμα διαφόρων τεχνικών. Ο θεατής στέκεται στο αισθητικό αποτέλεσμα, στέκεται τις περισσότερες φορές σε αυτό που βλέπει. Ο καλλιτέχνης όμως για να οδηγηθεί σε αυτό το αποτέλεσμα θα πειραματιστεί, θα προβληματιστεί, θα ταλαιπωρηθεί.

ΝΜ-Ποιος ήταν ο πρώτος σου πίνακας;

ΠΠ-Ο πρώτος μου πίνακας ήταν το πορτρέτο του μπάρμπα Τάσου του Ακρίδα.  Σε παιδική ηλικία κάπου στην έκτη δημοτικού,  «έπεσε» στα χέρια μου ένα ψηφοδέλτιο με τυπωμένη τη φωτογραφία του. Πήρα λοιπόν κάρβουνο και έκανα μία εύστοχη απεικόνιση του προσώπου του με έντονο γνώρισμα το «Αβερώφειο» μουστάκι και την «κρεατοελιά».

ΝΜ-Ποια είναι τα αγαπημένα σας θέματα;

ΠΠ-Μου αρέσει να ζωγραφίζω θέματα από τη ζωή των ανθρώπων και τοπία της υπαίθρου.

ΝΜ-Ποιος είναι ο αγαπημένο σας πίνακας;

ΠΠ- ¨Η Ανάσταση του Χριστού¨ του  Θεοτοκόπουλου (Ελ Γκρέκο)

ΝΜ-Ποιος είναι ο αγαπημένος σας ζωγράφος;

ΠΠ- Ο Δομίνικος Θεοτοκόπουλος

ΝΜ-Ποιο  ήταν το βιοποριστικό σου επάγγελμα?

ΠΠ-Το βιοποριστικό μου επάγγελμα ήταν κατασκευαστής χειροποίητων αντρικών ενδυμάτων.

ΝΜ-Συνέβη ποτέ κάποιο παράξενο γεγονός την ώρα που ζωγραφίζατε τους πίνακές σας;

ΠΠ-Μια φορά έσκισα έναν πίνακα τον οποίο θεωρούσα πολύ καλό, το Αλώνισμα. Το έσχισα γιατί οι επισκέπτες στο χώρο που είχα τους πίνακες δεν του έδιναν σημασία. Πολύ αργότερα  ξαναζωγράφισα το ίδιο θέμα αλλά δεν με ικανοποίησε όπως το πρώτο.

ΝΜ-Έχεις κάποια συμβουλή για άλλους ζωγράφους, όπως για ζωγράφους που τώρα κάνουν τα πρώτα τους βήματα;

ΠΠ-Για εκείνους που ξεκινούν τώρα να ασχολούνται με την ζωγραφική, θα ήθελα να πω ότι πρέπει να δουλέψουν με πάθος και φαντασία και να μην αφήνουν κανένα να μπαίνει εμπόδιο στα όνειρά τους!

ΝΜ-Τι είναι, λοιπόν, για σένα η ζωγραφική;

ΠΠ-Για αιώνες η ζωγραφική αποτελούσε τον πιο πιστό τρόπο απεικόνισης της πραγματικότητας. Οι άνθρωποι έβλεπαν στους πίνακες περισσότερα απ’ ότι βλέπουνε σήμερα.

-Οι φτωχοί και αγράμματοι άνθρωποι παλαιότερων χρόνων δεν μπορούσαν να διαβάσουν και ο καλύτερος τρόπος για να μάθουν κάτι ήταν μέσα από εικόνες. Η εκκλησιαστική ζωγραφική έχει ονομαστεί και «η θεολογία των αγράμματων» και οι αγιογραφίες τα «βιβλία του λαού».

-Ένας άλλος ρόλος της ζωγραφικής ήταν η απεικόνιση των μαχών κατόπιν παραγγελίας του εκάστοτε βασιλιά για να «περιγράψει» στους υπηκόους του τα κατορθώματά του. Αυτοί οι ζωγράφοι έχουν ονομαστεί «πολεμικοί καλλιτέχνες» δηλ. οι σημερινοί «πολεμικοί ανταποκριτές».

-Η ζωγραφική ήταν ο μόνος τρόπος για την «αναπαράσταση» της πραγματικότητας. Βέβαια αυτή η αναπαράσταση δεν ήταν ακριβής. Δεν χρειάζεται και πολύ μυαλό για να καταλάβει κάποιος ότι η απεικόνιση των μαχών γινόταν προς όφελος του βασιλιά που είχε παραγγείλει τον πίνακα.

ΝΜ-Εσύ ο ίδιος, πώς είσαι ως θεατής όταν παρακολουθείς τα έργα άλλων συναδέλφων σου;

ΠΠ-Με σεβασμό πάνω από όλα, με καλλιτεχνική ματιά, δίχως επικριτικό πνεύμα, θεωρώντας τιμή που μου δίνουν την ευκαιρία να δω τη ψυχή τους, συγκινημένος που κατέθεσαν τη δουλειά τους και δεν τη κράτησαν γι` αυτούς.

ΝΜ-Θα ήθελα να σε ευχαριστήσω για την όμορφη αυτή συνέντευξη που μου έχεις παραχωρήσει και θα ήθελα, αν μπορείς, να μας έδινες μια ευχή για τους αναγνώστες αυτής της συνέντευξης.

ΠΠ-Εύχομαι καλή υγεία και ευτυχία για όλους τους αναγνώστες. Να είστε αληθινοί στον εαυτό σας, να είστε θετικοί και να πιστεύετε θετικά, ακόμα και στις αντιξοότητες. Μόνο τότε θα πραγματοποιηθούν οι ελπίδες και τα όνειρά σας.

ΤΙΜΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ

Έργο του ΠΠ επιλέχτηκε από την Εθνική Πινακοθήκη Αθηνών και εκτέθηκε σε γκαλερί της Νέας Υόρκης.

Επίσης έργα του κοσμούν: Το κεντρικό κατάστημα της Αγροτικής Τράπεζας. -Το Δημοτικό Μέγαρο  Θέρμου. – Πολλά έργα βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ

-1984 παρουσιάζει έργα του στο Κέντρο Πολιτισμού Τέχνης, στην Αθήνα.

-1986 κάνει ατομική έκθεση στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Θέρμου.

-2004 έκθεση ζωγραφικής-γλυπτικής με τον Γλύπτη Δημ. Βάρσο

-2006 πραγματοποιεί μεγάλη ατομική έκθεση στο πνευματικό κέντρο του Δήμου Αγρινίου    (Παπαστράτειο Μέγαρο).

-2012 συμμετέχει στη διεθνή έκθεση Εικαστικών που διοργάνωσε ο όμιλος UNESCO στην Εθνική  Πινακοθήκη του Πειραιά.

-2017 έκθεση στις εκδηλώσεις μνήμης ¨Κοσμά Αιτωλός¨ στο Θέρμο.