Μνήμες: Με αφορμή την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου για έναν μεγάλο πατριώτη και συντοπίτη μας, τον Λάμπρο (Ντικ) Δ. Αντωνίου

Ν. Αν. Μαραγιάννης

freelance  journalist

 

-Η Ιστορία δεν μπορεί να είναι ολοκληρωμένη αν δεν μιλήσουμε για τα πρόσωπα εκείνα που με το δικό τους τρόπο πρωτοστάτησαν και βοήθησαν αποτελεσματικά την πατρίδα τους και το χωριό τους.

 

-Με το παρόν άρθρο κάνω μια περιληπτική αναφορά γεγονότων στη μνήμη του συντοπίτη μας Λάμπρου (Ντικ) Αντωνίου.Άλλωστε έχω εκτενώς αναφερθεί στο παρελθόν στον «έντυπο Τύπο»για τις δραστηριότητές του, με επίσημα έγγραφα αλλά και με μαρτυρίες ανθρώπων που συνεργάστηκαν μαζί του.

 

-Η Δημοτική Αρχή του Θέρμου με ευαισθησία σε θέματα, πολιτιστικής κληρονομιάς και απόδοση τιμής σε συντοπίτες που αναδείχθηκαν σε πρότυπα χρέους, τιμής και ευθύνης προς τη ιστορία,ομόφωνα και με την πλήρη ταύτιση του Δημάρχου έλαβε απόφαση-αριθ. 9/2022- για την ονοματοδοσία  δρόμου – Λάμπρος (Ντίκ) Αντωνίου στην ιδιαίτερη πατρίδα του το Μέγα Δέντρο.

 

Ο Λάμπρος ήταν ένας καλός συνομιλητής και πολύ καλός ακροατής, είχε ορισμένα χαρίσματα τα οποία είχε προικιστεί από τη φύση, για παράδειγμα, ευχάριστη φωνή και ικανότητα εκφοράς της. Ο τόνος της φωνής του ήταν ήσυχος και φιλικός, είχε πάντα βλεμματική επαφή με το συνομιλητή του.

‘Έτσι καλλιεργούσε ένα αίσθημα εμπιστοσύνης στο συνομιλητή του. Πάντα περίμενε να τελειώσει ο συνομιλητής του ώστε να έχει μια πλήρη εικόνα. Ο Ντίκ – το ψευδώνυμο που είχε κατά τη θητεία του ως κατάσκοπος – γεννήθηκε το 1912 στο Μέγα δέντρο, τη γενέτειρα του Μέγα Κοσμά του Αιτωλού, του Χρύσανθου και του Ευγένιου Γιαννούλη.

 

Η Κατοχή βρήκε το Λάμπρο να υπηρετεί στην υποδιοίκηση Χωροφυλακής Διδυμοτείχου.Εκεί στο Διδυμότειχο, δημιούργησε στην Κατοχή, τρεις φορές, αντιστασιακές οργανώσεις κατασκοπείας, υπηρετώντας τον κοινό συμμαχικό αγώνα εναντίον του Γερμανοιταλικού Άξονα.

Οι Αμερικάνοιαξιολόγησαν τις ικανότητές του και τον κάλεσαν νασυμμετάσχει σε μια περίεργη μορφή πολέμου˙την προσχώρηση του στις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες. Συγκεκριμένατον Αύγουστο του 1943 κάπου έξω από το Κάιρο, ακολούθησε για κάποιους μήνες το πρόγραμμα εκπαίδευσης των ΜυστικώνΥπηρεσιών και ειδικών επιχειρήσεων του OSS.

Ο ΣτρατηγόςΝτόνοβαν (W.J. Donovan), ο υπεύθυνος όλων των μυστικών Υπηρεσιών των Ηνωμένων Πολιτειών του απένειμε τιμή Διακεκριμένων Υπηρεσιών.Η σχολή εκπαίδευε τους υποψήφιους κατασκόπους σε διάφορες δραστηριότητες.

Η πορεία του Αντωνίου στις “Μυστικές Υπηρεσίες” αρχίζει τον Ιούλιο του 1942, όταν έλαβε μια έγγραφη εντολή από το Ελληνικό Προξενείο Αδριανούπολης και η οποία του παράγγειλε να προχωρήσει  στη συγκρότηση οργάνωσης συλλογής πληροφοριών, με σκοπό να παρακολουθούνται οι κινήσεις των γερμανικών στρατευμάτων Κατοχής στον Έβρο, καθώς και των Βουλγάρων.Με τον κωδικό,το 55.

Η Οργάνωση θα βοηθούσε επίσης στη φυγάδευση Ελλήνων πατριωτών στη Μέση Ανατολή μέσω Τουρκίας για να ενταχθούν στις εκεί Ελληνικές ένοπλες δυνάμεις. Βασική αποστολή όμως ήταν η συγκέντρωση πάσης φύσεως στρατιωτικών πληροφοριών χρήσιμων στο Συμμαχικό Στρατηγείο.

Αφού τελείωσε την εκπαίδευσή του επέστρεψε στο Διδυμότειχο, όπου ήρθε σε επαφή με τα παλιά στελέχη της οργάνωσής του και συγκρότησε νέα αντιστασιακή ομάδα, στην οποία προστέθηκαν και νέα μέλη. Απόκτησε δύο νέους πληροφοριοδότες, τον αυστριακής καταγωγής υπολοχαγό Φρανς Μίσερτ και τον Βούλγαρο λοχαγό Νίκωφ.

Ο Λαζαρίδης ως διερμηνέας των Γερμανών του έδινε πληροφορίες για σχεδιαζόμενες συλλήψεις πατριωτών, για πληροφοριοδότες των Γερμανών, για πράκτορες που έστελναν στη Μέση Ανατολή οι αρχές Κατοχής καθώς και μια σειρά άλλων χρήσιμων πληροφοριών, που ενδιέφεραν τις συμμαχικές δυνάμεις.

Ο Νίκωφ, εκείνη την εποχή εκτελούσε χρέη συνδέσμου μεταξύ του Βουλγαρικού Γενικού Επιτελείου και της Γερμανικής διοίκησης,που έδρευε στο Διδυμότειχο. Ήταν αυτός που παρέδωσε στον Αντωνίου το σχέδιο άμυνας των Γερμανών από τη Χαλκιδική μέχρι τον Έβρο.

Ότανδε αποκαλύφθηκε η δράση του Νίκωφ, με τη  βοήθεια του Αντωνίου,φυγαδεύτηκε στις 18 Ιανουαρίου 1944 στη Μέση Ανατολή.

Οι πληροφορίες που συγκέντρωνε ο Αντωνίου διαβιβάζονταν μέσω του Ελληνικού Προξενείου,στην Αδριανούπολη, όπου είχε την έδρα του ο ελληνικής καταγωγής ταγματάρχης του αμερικανικού στρατού Αλ. Γεωργιάδης, στις συμμαχικές υπηρεσίες στη Μέση Ανατολή.

-Ο λοχίας Γκραντ, που υπηρετούσε στη γερμανική υπηρεσία πληροφοριών «Μπέρτα» έδινε στον Αντωνίου πληροφορίες στρατιωτικής φύσεως. Το Φεβρουάριο του ‘43 αποκαλύφθηκε η δραστηριότητά του Γκραντ, τον συνέλαβαν οι Γερμανοί και τον εκτέλεσαν με τουφεκισμό.

-Επίσης ο Βούλγαρος αντισυνταγματάρχης Ντ.Τυμπάνωφ χρησιμοποιώντας συνδέσμους έδινε στρατιωτικές πληροφορίες στον Αντωνίου στο Διδυμότειχο.

‘Από τις ομολογίες όμως του Γκραντ όταν αυτός συνελήφθη, αποκαλύφθηκε η οργάνωση και ο Αντωνίου αναγκάσθηκε να διαφύγει το Φεβρουάριο του 1943 στη Μ. Ανατολή.

Τον Μάρτιο του ‘44 κάλεσαν πάλι τον Αντωνίου στο Κάιρο και εισήχθη για άλλη μία φορά σε ειδική αμερικανική στρατιωτική σχολή για εκπαίδευση.

Όταν ολοκληρώθηκε και η νέα εκπαίδευσή του εστάλη με υποβρύχιο στις ακτές της Ηπείρου, όπου έφτασε στις 3 Μαΐου 1944, φέρνοντας μαζί του και έναν ασυρματιστή με έναν ασύρματο.

Στην  Ήπειρο συναντήθηκε με τον αρχηγό του ΕΔΕΣ στρατηγό Ζέρβα, ο οποίος τον κατατόπισε για την κατάσταση που επικρατούσε στην Δυτική Ελλάδα και τον εφοδίασε με φύλλο πορείας και ειδικό σημείωμα για να τους διευκολύνουν οι κατά τόπους οργανώσεις του ΕΔΕΣ.

Ο Αντωνίου κατέληξε στο Αγρίνιο, όπου προχώρησε στη συγκρότηση νέας οργάνωσης, η οποία είχε 18 μέλη. Αυτή η οργάνωση  ασχολήθηκε με τη συλλογή στρατιωτικών πληροφοριών, καθώς και με τις δραστηριότητες του ΕΛΑΣ. Τις πληροφορίες τις διαβίβαζε με τον ασύρματο στη Μέση Ανατολή.

Για τη δράση του αυτή συνελήφθη από τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ και καταδικάσθηκε σε θάνατο από ανταρτοδικείο. Τελικά με έγκαιρη παρέμβαση της συμμαχικής αποστολής που δρούσε στην κατεχόμενη Ελλάδα, αλλά και κάποιων αξιωματικών του ΕΛΑΣ οι οποίοι ήταν συντοπίτες και τον γνώριζαν, η απόφαση αυτή δεν εκτελέσθηκε.

Όταν τελείωσε ο πόλεμος, ο Αντωνίου διέθετε για τις υπηρεσίες του στο συμμαχικό αγώνα:

–Βεβαίωση της αμερικανικής μονάδας εκπαίδευσης Α.Ρ.Ο. V.S. ARMYμε ημερομηνία 10-8-1945 ότι εργάσθηκε για τον συμμαχικό αγώνα κάτω από επικίνδυνες συνθήκες στον τομέα της συλλογής και αποστολής πληροφοριών και ότι «η αποστολή του εξεπληρώθη μετά καταφανούς επιτυχίας».

-Πιστοποιητικό του Αμερικανού υποστράτηγου Ουίλιαμ Ντόνοβαν, αρχηγού του O.S.S.  με ημερομηνία 08-08-1947 το οποίο πιστοποιούσε ότι ο Αντωνίου υπηρέτησε τις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ και ότι «εξετέλεσενλίαν ικανοποιητικώς τα καθήκοντά του».

–Πιστοποιητικό, με χρονολογία 21-06-1949 του Αμερικανού στρατιωτικού ακόλουθου της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα, συνταγματάρχη Harvey H Smith, το οποίο πιστοποιούσε  ότι ο Αντωνίου ήταν κατά την κατοχή αρχηγός ομάδας εσωτερικής αντίστασης, και ότι η ομάδα του τελούσε κάτω από τις οδηγίες της αμερικανικής οργάνωσης ειδικών υπηρεσιών O.S.S.

Στο ΦΕΚ 62/29.03.71δημοσιεύθηκε απόφαση του ΥΕΘΑ που αναγνωρίζει:

-Τις οργανώσεις που ίδρυσε στο Διδυμότειχο, Δυτική Θράκη και Αιτωλοακαρνανία.

–Ο Λάμπρος Αντωνίου και στις τρείς (3) Οργανώσεις ήταν «Αυτοτελής Αρχηγός».

-Με τον αριθμό 617 Ειδικό Υπηρεσιακό Διαβατήριο, και με την ιδιότητα του Δημοσιογράφου, Δημοσιογραφική Ταυτότητα αρ. 1752 και ως “Ακόλουθος Τύπου” συμμετέχει στην Ελληνική Αντιπροσωπεία τον Ιούλιο 1946, στη Διάσκεψη Ειρήνης στο Παρίσι.