Πάσχα: Πώς αμείβονται οι εργαζόμενοι τις αργίες – Τι θα πρέπει να γνωρίζουν εργαζόμενοι και επιχειρήσεις

Διευκρινίσεις σχετικά με όσα ισχύουν με τις αργίες την περίοδο του Πάσχα παρέχει η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας για τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα που εργάζονται εκείνες τις ημέρες.

Αναλυτικά ο οδικός χάρτης για το τι ισχύει με τις υποχρεωτικές αργίες σύμφωνα με το νομοθετικό πλαίσιο:

1.2.1. Νομοθετικό πλαίσιο αργιών
Το άρθρο 2 του ΝΔ 3755/57, όπως τροποποιήθηκε (η παρ. 2) με το άρθρο 1 του ΝΔ 147/73 και εν συνεχεία όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 2 παρ. 1 του Ν. 435/76, συμπληρώθηκε με τους Ν. 4468/17 και 4554/18 που τροποποιήθηκε με το άρθρο 91 του ν. 4876/2021, ορίζει τα εξής:

«1. Μισθωτοί, απασχολούμενοι κατά τας Κυριακάς και τας κατωτέρω αναφερόμενα εορτάς, δικαιούνται, ανεξαρτήτως του κύρους της συμφωνίας περί της απασχολήσεως ταύτης και των άλλων ενδεχομένων συνεπειών, της υπό των υπ’ αριθμ. 8900/46 Κοινής Αποφάσεως των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας, ως αυθεντικώς ηρμηνεύθη δια της υπ’ αριθμ. 2525/51 τοιαύτης, προβλεπομένης προσαυξήσεως εξ 75%, κατά τα υπό των εν λόγω ισχύος, ως αύται σήμερον, οριζόμενα.

Ως εξαιρέσιμες γιορτές κατά τις παροχές που παρέχονται η ανωτέρω προσαύξηση νοούνται
α) η της 25ης Μαρτίου,
β) η της Δευτέρας του Πάσχα,
γ) η της 1ης Μαΐου,
δ) η της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (15η Αυγούστου),
ε) η της 28ης Οκτωβρίου,
στ) η της Γεννήσεως του Χριστού (25 Δεκεμβρίου),
ζ) η της 26ης Δεκεμβρίου,
η) η της 1ης Ιανουαρίου και
θ) η της εορτής των Θεοφανίων (6η Ιανουαρίου).
Εις τους επί ημερομισθίω αμειβομένους μισθωτούς, τους μη απασχοληθέντας εκ λόγων μη οφειλομένων εις τούτους κατά τας εν παραγρ. 2 ημέρας, καταβάλλεται δι’ εκάστην τούτων ποσόν ίσον προς το ημερομίσθιον των, άνευ ετέρας προσαυξήσεως».
1.2.2. Εφαρμογή διατάξεων
Σύμφωνα με τα παραπάνω σε συνδυασμό με το άρθρο 62 του ν. 4808/2021, η Δευτέρα ημέρα του Πάσχα ανήκει στις υποχρεωτικές εξαιρέσιμες (αργίες) εορτές .

Αυτό σημαίνει ότι, κατά την ημέρα αυτή, απαγορεύεται η απασχόληση των μισθωτών και η λειτουργία των μισθωτών, εκτός εκείνων που λειτουργούν νομίμως κατά τις Κυριακές.

1.2.3. Ειδικότερα, ως προς την αμοιβή της Δευτέρας ημέρας του Πάσχα 25 Απριλίου 2022 ισχύουν τα εξής:
Εγώ. Για τις επιχειρήσεις που δεν λειτουργούν
Στις επιχειρήσεις που δεν λειτουργούν και οι εργαζόμενοι και δεν θα απασχολούνται κατά την 25η Μαρτίου, για λόγους που δεν οφείλονται στους ίδιους:

καταβάλλεται χωρίς κάποια προσαύξηση το σύνηθες ημερομίσθιο σε όσους αμείβονται με ημερομίσθιο, ενώ
σε όσους αμείβονται με μισθό καταβάλλεται ο μηνιαίος μισθός τους.
ii. Για τις επιχειρήσεις που νόμιμα λειτουργούν
Οι εργαζόμενοι που θα απασχοληθούν δικαιούνται:

αν αμείβονται με ημερομίσθιο , το σύνηθες καταβαλλόμενο ημερομίσθιο τους και προσαύξηση 75% που θα υπολογιστεί στο νόμιμο ωρομίσθιο τους για όσες ώρες απασχολούνται
στην περίπτωση που οι εργαζόμενοι αμείβονται με μηνιαίο μισθό :
α) αν πρόκειται για επιχειρήσεις που αργούν κατά τις Κυριακές και ημέρες αργίας και εκτάκτως θα λειτουργήσουν την 25η Μαρτίου, οφείλεται το 1/25 του συνήθως καταβαλλομένου μισθού τους και επιπλέον προσαύξηση 75% επί του νόμου ημερομισθίου για όσες ώρες απασχολούνται.
β) αν πρόκειται για επιχειρήσεις που λειτουργούν νόμιμα κατά τις Κυριακές και τις λοιπές από το νόμο αργίες, οφείλεται μόνο σε προσαύξηση 75%, που υπολογίζεται στο 1/25 του νομίμου ημερομισθίου τους για όσες ώρες απασχολούνται.
iii. Ε πισημάνσεις
Επιπλέον οι εργαζόμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι:

Δεν είναι νόμος ο συμψηφισμός ημέρας οφειλόμενης ανάπαυσης (ρεπό), με ημέρα υποχρεωτικής αργίας.
Το ημερομίσθιο της Δευτέρας του Πάσχα, το δικαιούνται και οι μισθωτοί που βρίσκονται σε άδεια, χωρίς να προσμετρηθεί όμως η μέρα αυτή στις εργάσιμες μέρες της άδειάς τους.
Σε περίπτωση που ισχύουν ευνοϊκότεροι όροι (πχ από ΣΣΕ, Κανονισμός Εργασίας, επιχειρησιακή συνήθεια ή έθιμο) ως προς τις προσαυξήσεις της αμοιβής για την εργασία σε ημέρα υποχρεωτικής αργίας ή Κυριακής, αυτοί υπερισχύουν.
1.2.4. Η 1η Μαΐου
Με το άρθρο 14 παρ. 1 του Ν. 4468/2017 η 1η Μαΐου έχει καταστεί μονίμως υποχρεωτική αργία.

Στην διάταξη ορίζονται τα εξής:

«Άρθρο 14. – 1. Η παρ. 1 του άρθρου 1 του ΑΝ 380/68 (Α’ 85)[1] , αντικαθίσταται ως εξής:

«1. Η 1η Μαΐου καθορίζεται ως ημέρα υποχρεωτικής αργίας.

Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης μετατίθεται η αργία της 1ης Μαΐου σε άλλη εργάσιμη ημέρα, εφόσον συμπίπτει με την Κυριακή, με την ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας ή με τη Δευτέρα του Πάσχα».

Το άρθρο 7 του Ν. 74/75 (Α’ 139) καταργείται». Η διάταξη, που καταργήθηκε προέβλεπε ότι: «με τις εκδιδόμενες κατ’ ΑΝ 380/68 αποφάσεις, μπορεί ο Υπουργός Εργασίας να μεταβληθεί την 1η Μαΐου όταν συμπίπτει με την ημέρα της Μ. Ο Εβδομάδος η με τη Κυριακή του Πάσχα.»

Δηλαδή η 1η Μαΐου μετατίθεται σε άλλη εργάσιμη ημέρα όχι μόνο στην περίπτωση που συμπίπτει με την Κυριακή του Πάσχα που όριζε η διάταξη που καταργήθηκε αλλά με την επίσημη Κυριακή και εφέτος που συμπίπτει με την Κυριακή του Θωμά.

Εφέτος η 1η Μαΐου συμπίπτει με την Κυριακή, και αναμένεται η μετάθεσή της σε άλλη εργάσιμη ημέρα.

Όσον αφορά τα δικαιώματα των μισθωτών που δεν θα απασχοληθούν την 1η Μαΐου η που θα απασχοληθούν την ημέρα αυτή, θα ισχύσουν όσα αναπτύξαμε παραπάνω 1.2.2 και 1.2.3.

Εκδόθηκε η σχετική ΥΑ και μεταθέτει αυτή την 2 Μαΐου 2022 .

1.2.5. Σε ποια βάση υπολογίζεται η προσαύξηση 75%
Το προσωπικό που απασχολείται σε αργία, δικαιούται να λάβει το καταβαλλόμενο ημερομίσθιο ή το 1/25 του μισθού, προσαυξημένου κατά 75% επί του νομίμου ημερομισθίου.

Σημειώνεται ότι

ο οφειλόμενος μισθός υπολογίζεται με βάση τις καταβαλλόμενες αποδοχές,
η προσαύξηση του 75% υπολογίζεται επί του εκάστοτε καθοριζόμενου νομίμου ημερομισθίου ή ωρομισθίου.
1.3. Κυριακή του Πάσχα – Κυριακή των Βαΐων
1.3.1. Κυριακή του Πάσχα 24.4.2022
Για την Κυριακή του Πάσχα ισχύει ό,τι και για τις λοιπές Κυριακές του έτους, απαγορεύεται δηλαδή η εργασία κατ’ αυτήν.

Ως Κυριακή θεωρείται το χρονικό διάστημα που αρχίζει από τις 24:00 του Σαββάτου και λέει στις 24:00 της Κυριακής (εβδομαδιαία ανάπαυση). Η Κυριακή είναι υποχρεωτική αργίας και επομένως η απασχόληση του εργαζομένου κατά την ημέρα αυτή απαγορεύεται.

Όσοι μισθωτοί απασχολούνται, δικαιούνται να λάβουν:

Εάν μεν αμείβονται με ημερομίσθιο, τόσα καταβαλλόμενα ωρομίσθια όσες ώρες απασχολούνται και προσαύξηση 75% επί του νομίμου ωρομισθίου για όσες ώρες απασχολούνται.
Επίσης δικαιούνται αναπληρωματικής αναπαύσεως σε άλλη εργάσιμη ημέρα της εβδομάδος που ακολουθεί την Κυριακή του Πάσχα.

Εάν δεν αμείβονται με μηνιαίο μισθό, το 75% επί του προκύπτοντος από τον νόμιμο μισθό τους ωρομισθίου, για όσες ώρες απασχολούνται, και αναπληρωματική ανάπαυση σε άλλη ημέρα της εβδομάδος.
Σε περίπτωση μη χορηγήσεως αναπληρωματικής αναπαύσεως,

οι αμειβόμενοι με μηνιαίο μισθό δικαιούνται να λάβουν και αμοιβή ίση με τόσα ωρομίσθια όσες ώρες απασχολούνται, εξευρεσικόμενα βάσει του καταβαλλομένου μηνιαίου μισθού τους, ως αποζημίωση για τη στέρηση της αναπληρωματικής αναπαύσεως.
Διευκρινίζουμε ότι αναπληρωματική ανάπαυση χορηγείται υποχρεωτικώς εφ’ όσον αφορά οι μισθωτοί απασχολήθηκαν άνω των 5 ωρών.
1.3.2. Κυριακή των Βαΐων 17.4.2022
Υπενθυμίζουμε ότι κατά τον Ν. 4177/13 άρθρο 16 όπως το άρθρο αυτό έχει διαμορφωθεί με το άρθρο 18 του Ν. 4753/20, είναι επιτρεπτή η λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων κατά την Κυριακή των Βαΐων. Επίσης είναι επιτρεπτή και η απασχόληση των μισθωτών.

1.4. Κατ΄ έθιμον αργίες
1.4.1. Μεγάλη Παρασκευή 22.4.2022
Η Μεγάλη Παρασκευή δεν ανήκει στις εξαιρετέες εορτές. επιτρέπεται κατ’ αυτήν η λειτουργία των υπηρεσιών και η απασχόληση των μισθωτών.

Ειδικά για τα καταστήματα, το άρθρο 4 του ΒΔ 748/66 ορίζει ότι απαγορεύεται η απασχόληση των μισθωτών και η λειτουργία των καταστημάτων μέχρι της 1ης μ.μ. ώρα της Μεγάλης Παρασκευής. Εξ αυτού προκύπτει ότι είναι επιτρεπτή η λειτουργία και η απασχόληση μετά από την ώρα αυτή.

Κατά τον Ν. 435/76, με αποφάσεις του Νομάρχη (νυν Αντιπεριφερειάρχη), μετά από γνώμη των οικείων επαγγελματικών οργανώσεων, μπορεί να ορίζονται κατ’ άλλον τρόπον της λειτουργίας των καταστημάτων κατά τη Μεγάλη Παρασκευή, εφ’ όσον τούτο επιβάλλεται από τοπικές συνθήκες.

Η Μεγάλη Παρασκευή είναι αργία για τους με σχέση εργασίας δημοσίου η ιδιωτικού δικαίου μισθωτούς του Δημοσίου – ΝΠΔΔ και ΟΤΑ (άρθρο 1 παρ. 11 της από 29-12-80 ΠΝΠ, που κυρώθηκε με τον Ν. 1157/81).

Η Μεγάλη Παρασκευή είχε καθιερωθεί ως αργία με διατάξεις ΣΣΕ, ΔΑ κ.λπ. και για διαφόρους κλάδους μισθωτών του ιδιωτικού τομέα.

1.4.2. Μέγα Σάββατο 23.4.2022
Το Μεγάλο Σάββατο δεν ανήκει επίσης στις εξαιρετέες εορτές και επομένως είναι εργάσιμη ημέρα για τους εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα (εκτός ορισμένων κατηγοριών μισθωτών, που είχε καθιερωθεί ως αργία με διατάξεις ΣΣΕ, ΔΑ κ.λπ).

Το Μεγάλο Σάββατο έχει καθιερωθεί ως αργία για τους μισθωτούς του Δημοσίου (Δημόσιο – ΝΠΔΔ – ΟΤΑ) κ.λπ. με σχέση εργασίας δημοσίου η ιδιωτικού δικαίου, με την από 29-12-80 ΠΝΠ που κυρώθηκε με τον Ν. 1157/81).